Бұл бағытта елімізде ауыз толтырып айтарлықтай жұмыс істелуде. Бұл қатарда Жетісу облысының аумағында да қолдау мен қамқорлыққа толы істер жеткілікті. Әсіресе, мұқтаж жандарды оңалтуға қатысты ілгерлеушілік бар.
Жалпы, Жетісу облысында 25 055 мүгедектігі бар азамат тіркелген екен. Оның ішінде I топ мүгедектері 2 695 адам болса, II топ мүгедектері – 10 274, III топтағы мүгедектер – 9 098, ал 18 жасқа дейінгі мүгедек балалар 2 988 адамды құрайды. Бұл облыс тұрғындарының жалпы санына шаққанда 3,6 пайыз шамасында екен. Былтыр мүгедектігі бар тұлғаларды оңалтуға 5,2 млрд теңге бөлінді. Жылдың қорытындысы бойынша, техникалық оңалту құралдарына мұқтаж мүгедек адамдардың саны 16 825 құрады. Оның ішінде 16 784 азамат жеке оңалту бағдарламаларына сәйкес қажетті техникалық оңалту құралдарымен қамтылған. Атап айтқанда, шипажай-курорттық емдеумен – 3 762 адам, арнайы қозғалыс құралдарымен – 758 адам, протездік-ортопедиялық бұйымдармен – 2 333 адам, тифлотехникалық құралдармен – 799 бұйым, сурдотехникалық құралдармен – 374 бұйым, гигиеналық құралдармен 7 039 адам қамтамасыз етілсе, жеке көмекшінің қызметтерімен – 1 357 адам, ымдау тілі мамандарымен 362 адам қамтамасыз етіліпті. Нәтижесінде, оңалту құралдармен қамту деңгейі 99,8 пайызды құрады, бұл облыстар бөлінісінде 1-орындағы көрсеткіш екенін атап өту керек. Ал орташа республикалық көрсеткіш 92,8 пайыз шамасында болып отыр.
Бұдан бөлек, Жетісу облысында тұңғыш рет әлеуметтік маңызы бар жоба – мүгедек жандардың үйінде көшпелі оңалту шараларын жүргізу қолға алынды. Аталған жоба «Асар» мүгедектерге арналған спорттық-оңалту орталығының базасында облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының қолдауымен ұйымдастырылды. «Асар» орталығының директоры Елдос Баялышбаевтың айтуынша, бұл жоба орталыққа өздігінен келе алмайтындар үшін аса пайдалы.
– Біз жұмыс барысында мүгедектігі бар адамдардың көпшілігіне оңалту орталығына келудің қиындық туғызатынын байқадық. Күндізгі уақытта кейбіреулер жұмыста болса, кейбіріне үйлерінен орталыққа жету оңай емес. Сондықтан біз осы көшпелі оңалту жобасын қолға алдық. Біздің бұл маңызды бастамамызға облыс басшылығы қолдау білдірді, – дейді Елдос Баялышбаев.
Жалпы, бағдарламада пациенттердің екі тобы қамтылуда. Атап айтқанда, күндізгі шаралар өздігінен қозғала алмайтын азаматтарға бағытталып отыр. Ал сағат 21-ден 23-ке дейін түнгі топ жұмыс істейді. Бұл уақыт аралығында күндіз жұмыста болатындықтан орталыққа келе алмайтын мүгедек азаматтарға ем шаралары жүргізіледі. Жобаның ерекшелігі сол, мамандар пациенттердің үйіне барып, оларға сауықтыру массажы мен емдік денешынықтыруын жасатады. Әр сеанс шамамен бір сағатты алады, әр пациентпен жеке жұмыс жүргізіледі. Көшпелі бригада құрамында массажист, емдік денешынықтыру нұсқаушысы мен жүргізуші бар. Бұл ретте мамандардың жұмысына қолайлы жағдай жасау үшін арнайы таңбаланған автокөлік сатып алынған.
Айтпақшы, талдықорғандық отбасылар көшпелі оңалту шараларының игілігін алғашқылардың бірі болып көрді.
– Зайыбым Анар 11 жыл бұрын инсульт алды. Үшінші қабатта тұрамыз, арнайы көтергіш жоқ болғандықтан, сыртқа шығу, оңалту орталығына бару бізге қиындық туғызады. Қазір үйімізге келіп, оңалту қызметін көрсетіп жатыр. Бұл бізге өте қолайлы. Мамандардың тиісті ем шараларын жасап жатқанына он күндей болды. Осы бастаманы іске асырып жатқан азаматтарға алғыс айтамыз, – деді А.Басшығұлованың жұбайы Қанат Қосуханов.
Облыстық Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Ермек Мизамбаевтың айтуынша, бұл жоба – тең мүмкіндіктер қоғамын қалыптастыруға жасалған игі шараның бірі. Жыл соңына дейін осындай қызмет түрімен 200-ден астам адамды қамту жоспарланған. Алдағы уақытта көшпелі оңалту тобы облыс орталығы маңындағы аудандарға да шықпақшы. Бұл жобаны жүзеге асыруға жергілікті бюджеттен 30 млн теңге бөлінген. Бұл қаражат жобаға тартылған мамандарға, яғни көлік жүргізуші, емдік денешынықтыру нұсқаушысы мен массажист маманның жалақысына жұмсалады.
Сондай-ақ Жетісу облысында мүгедек жандар үшін ғимараттарды инфрақұрылыммен қамтамасыз ету 69 пайызды құрап отыр. Бұл республика бойынша ең жоғарғы көрсеткіш. Биыл мемлекеттік және жекеменшік мекемелердің шамамен 195 нысанын бейімдеу жоспарда бар. Облыс көлемінде қазір инватакси саны отыз екіге жетті.
Қалмаханбет МҰҚАМЕТҚАЛИ,
Жетісу облысы