Әр тарихи кезеңнің ашылар, ақтарылар орайы бар. Осы орайда көрнекті орыс жазушысы В.А.Надеждин: «История человечества есть история того, как отвратительно воплощались прекрасные идеи» десе, немістің ойшыл философы Карл Ясперстің, «история – то происходящее, которое, пересекая время, уничтожая его, соприкасается с вечным» деген пікірлерінің тамыры, төркіні тарихымыздан алар тағылымның қалың қатпарын көрсетсе керек. Әлімсақтан адамзат баласы өткені мен бүгінін, болашағын білуге ынтызарлықпен ұмтылады. Тірліктің ұзын-ырғасын қас пен көздің арасымен өлшеп-межелеп, өтпелі өмірді қамшының сабындай шолақ ғұмырға балап, сусыған сынаптай өтіп бара жатқан уақыт үрдісінің терең ой тұңғиығына шомып, әр күнін еске түсіріп отыратын арғы-бергі ақылгөй, дана ата-бабаларымыз да, «өлі риза болмай, тірі байымайды, көгермейді» дей келе, тірілердің несібесі, өлілердің разылығы, келер ұрпақтың игілігі үшін өткенді бағдарлап-байқап, кесіп-пішіп жөн айтады. Елдің ұлылары мен заңғарларын бірде асқақтатып төбесіне көтерсе, енді бірде сау-тамтық қалдырмай жермен-жексен етеді.