«Ғалам біз үшін жаралған жоқ». Әлем ғалымдары Nobel Fest-те қандай мәлімдемелер жасады

Қазақстандағы барлық ғылым әуесқойлары мен жанкүйерлері асыға күткен Nobel Fest аяқталды, деп хабарлайды ҚазАқпарат.Әлемдік ғылымның жетекшілері – Нобель сыйлығының лауреаттары, «Серпін» (ғылыми Оскар) сыйлығының иегерлері, зерттеушілер, әзірлеушілер, футурологтар және басқа да прогресс жасаушылар Қазақстан халқымен жүздесу үшін әлемнің түкпір-түкпірінен жиналды. Футуролог, инновациядағы ТОП-3 ықпалды ғалымдардың бірі (Wired), «Технология адамға қарсы» бестселлерінің авторы Герд Леонгард жасанды интеллект туралы өз пікірін ортаға салды. «Эмоциялар, шығармашылық, эмпатия, жанашырлықтың көрінісі - мұның бәрін жасанды интеллект түсінеді, бірақ ол формальды түрде ғана түсінеді, алайда сезбейді. Мен күнделікті жұмыс істей алатын роботтардың болғанын қалаймын, компьютерлердің жанашыр болғанын, сезінгенін, олардың мен болғанын көргім келеді. Біз нені адам жасайтынын және роботқа нені сеніп тапсыруға болатынын анықтауымыз керек», - деді ол. Аризона университетіндегі жерді және ғарышты зерттеу кафедрасының негізін қалаушы профессоры және «Origins» жобасының құрметті директоры Лоуренс Краус былай деді:«Ғалам біз үшін және біздің осында болуымыз үшін жаратылған жоқ. Ғалам - физикалық құбылыстардың белгілі бір тізбегінің нәтижесі. Біз осы ғаламда өмір сүреміз, өйткені біз осы жағдайларда өмір сүруге бейімделгенбіз. Біз жұлдыздар, галактикалар, ғаламдар және адамдар арасындағы өзара әрекеттестіктің арқасында өмір сүреміз. Біз бұл жерге кездейсоқ келдік». Силикон алқабының білгірі, Foreign Policy журналының 100 жаһандық ойшылдарының бірі Вивек Вадхва Nobel Fest сессиясында болашақ туралы айтып берді.«Біздің денемізде жағдайымызды үнемі бақылайтын сенсорлар болады. Ол дененің ішінде ішкі ағзаларымыздың күйін өлшейді. Бұл өзгерістер алдағы 10 жылда жетіле түседі», - деді ғалым. Ол сондай-ақ Қазақстанға мынадай ұсыныстар айтты: «Қазір нағыз революцияның уақыты – барлығы дерлік тегін және таза энергиямен жұмыс істейді. Бұл үдерістер Қазақстанға да ықпал етеді, сондықтан сіздер инновацияны өте жылдам енгізулеріңіз керек. Ғарыштық зерттеулер, Айға туристік сапарлар - бұл жұмыстардың барлығы үнемі және жүйелі түрде орындалуы тиіс. Соңғы 100 жылда бізде керемет өнертабыстар болды. Біз ең ұлы уақытта өмір сүріп жатырмыз», - деді ол. Фестиваль барысында тарихи мәселелер де көтерілді. Бұл бағытта «Аспандау» ғылыми-білім беру қоры басқармасының мүшесі, «Ақ-Орда. Қазақ хандығының тарихы», «Соңғы батырлар дәуірі», «Қазақстан мен Ресей» және «Бабалар жолы» сияқты тарихи кітаптардың авторы Радик Темірғалиев баяндама жасады. «Қазақтың рулары мен тайпалары – Қазақстанның дамуы мен жаңаруына жақсы жағынан ықпал ете ме, әлде теріс жағынан ба? Жалпы, адамдардың рулық ынтымақтастығы негізінде шешім қабылдауында жақсылық жоқ. Бірақ екінші жағынан алып қарасақ, кез келген әлеуметтік құбылыстың жағымсыз қасиеттері де, жағымды қасиеттері де бар. Өзінің шыққан тегіне деген қызығушылықтан микропатриотизмнен үлкен патриотизм туады. Ал, жалпы қазақ қоғамының бізді қазақ ететін қыры да осы», - деді ол.«Жақсы кәсіпкер – қоршаған ортаны бақылайтын, басқалар көрмеген нәрсені көре алатын адам. Кәсіпкер ненің жағымсыз әсер ететінін түсінуі және мұндай жағдайды болжай алатын түйсігі болуы керек. Бізге білім беру жүйесін реформалау қажет. Ол тек сынақтан өтуді үйретіп қана қоймай, экономиканың қозғаушы күші, драйверлері кәсіпкерлерге қажетті дағдыларды беруі тиіс», - деді ол. Марина Арефиева, «LERNA» жобасының HRD – Қазақстандағы Skillbox, Geekbrains, SkillFactory өкілі, еңбек нарығындағы талаптардың қалай өзгеретіні туралы айтып берді. «Болжамдар бойынша 2025 жылға қарай қызметкерлердің 50% қайта даярлаудан өтуі тиіс. Ең сорақысы, менің ойымша, 6% өз кәсібін толығымен өзгертуге, яғни қызмет саласын ауыстыруға мәжбүр болады. Біліктілік талаптарының 40% өзгереді. Ал егер біз мамандық таңдап, оны өте өзекті және сұранысқа сай игере алсақ, онда жаңа құбылыс, жаңа парадигма пайда болады. Бұл шеберліктің өмір сүру ұзақтығы. Сіздің мамандығыңыз жоғары техникалық болса да, сіз қолданатын дағдылар тез бұзылады. Таргетолог немесе контекстолог сияқты мамандықтарды айтпағанның өзінде 2,5 жылдан кейін олардың барлық білімінің жартысы қажетсіз болып қалады», - дейді сарапшы.