Сенат депутаты Дархан Қыдырәлі премьер-министр Олжас Бектеновке жолдаған депутаттық сауалында мемлекет тарихына байыппен қарап, Алаш арыстарын ұлықтау туралы ойларын ортаға салды, деп хабарлайды Azattyq Ruhy.Сенатор Атырауда өткен Ұлттық құрылтайда президенттің «Алаш көсемдері мен кеңес қайраткерлерін бір-біріне қарсы қоймау қажет» деген сөзін еске салды. «Әлбетте, тарихқа хайппен емес, байыппен қарау керек. Мәселен, биыл қазақ жерінің тұтастай бір республикаға бірігіп, еліміздің қазіргі шекарасының айқындалғанына жүз жыл – бір ғасыр толып отыр. Мемлекетіміздің тұтастығы үшін бұл маңызды оқиға елеусіз қалмауы тиіс. Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Әлімхан Ермеков сынды алаш қайраткерлері бастаған тарихи процесті сол кезде билікте болған Тұрар Рысқұлов, Сұлтанбек Қожанов, Сейітқали Меңдешев, Санжар Асфендияров, Темірбек Жүргенов, Жалау Мыңбаев сияқты тұлғалар аяқтап шықты. Енді ұлт мүддесі жолында басын бәйгеге байлаған осындай тұлғаларды бір-біріне қарсы қоймай, тарих контексіндегі елдік мұратты алға шығарып, жан-жақты зерттей білу қажет», - дейді Қыдырәлі. Мәселен, сенатордың пікірінше, қазақ атын қайтарған Сәкен Сейфуллин мен ашаршылыққа қарсы күрескен, алаш қайраткерлерін қамқорлыққа алған Тұрар Рысқұловты құр коммунист аты немесе өзін қорғау үшін жазған хаты үшін жазғыру – әбестік. «Ел бірлігі үшін зиялылардың бірлігі шарт! Абайша айтқандай, ақылға бірлік керек. Сондықтан тұлғалар туралы сөз қозғағанда әдептен озбайық. Ірілермізді алаламайық, барымызды бағалайық! Өркениет – көркем ниеттен басталады. Осы орайда 2000 жылы Шерхан Мұртаза, Әбіш Кекілбаев, Камал Смайылов сияқты ел ағаларының бастамасымен Халық шаруашылығы институты Ұлттық экономикалық университетке айналып, оған Рысқұловтың есімі берілген еді. Кейін оқу орны жекеменшікке өтіп, кеңестік «Нархоз» атауын таңдап, Т.Рысқұловтың атын алып тастады. Үкімет қаулысына сәйкес берілген атауды ЖОО қандай басқару түріне жататынына қарамай, ауыстыруға құқы жоқ. Таяуда бір топ зиялы қауым өкілдері Тұрардың атын университетке қайтару керек деп хат жазған екен. Сондықтан Алаш арысы Тынышбаевтың есімі Логистика және көлік академиясына қайта берілгені сияқты, бұл мәселе де оң шешімін табады деп сенеміз», - дейді депутат. Биыл Сәкен Сейфуллин, Ілияс Жансүгіров, Бейімбет Майлин, Тұрар Рысқұлов, Сұлтанбек Қожановтың туғанына 130 жыл. Сенатор тұғырлы тұлғалардың мерейтойларын даңғазасыз, тағылымды етіп атап өту керек деп санайды. Бұл ретте ономастика мәселесіне де назар аудару қажет. Шекарамызды айқындауға айрықша үлес қосқан Әлімхан Ермеков сияқты тұлғалар елеусіз қалмауы тиіс, деп атап өтті Дархан Қыдырәлі. «Тағы бір мәселе, алаш арыстарының көбі қайда жерленгені белгісіз. Тіпті ұлт ұстазы Ахаңның қайда жатқанын білмейміз. Жақында Алматының іргесіндегі Жаңалық ауылында саяси репрессияға ұшыраған 163 адамның сүйегіне зерттеу жүргізіліп, генетикалық талдау арқылы 50 адамның дерегі анықталды. Қаражат бөлінсе, осындай әдіс арқылы Ахмет Байтұрсынұлы, Ілияс Жансүгіров сияқты тұлғалар туралы деректер нақтыланар еді. Алматы іргесіндегі Боралдайдағы Қандысайда атылған Ұзақбай Құлымбетов, Темірбек Жүргенов, Жанайдар Сәдуақасов сияқты 19 халкомға да осындай зерттеу қажет деп ойлаймыз. Қараусыз жатқан осы Қандысайға немесе Жаңалық ауылына Ата-Бейіт сияқты іргелі кешен тұрғызу – перзенттік парызымыз. Еліміздегі көптеген этнос өкілдерінің репрессияға ұшырағанын ескерсек, мұндай тағылымды іс ел бірлігін бекемдей түседі әрі 2020 жылы президент жарлығымен құрылған саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөніндегі мемлекеттік комиссия жұмысының нақты нәтижесі болар еді», - дейді депутат.
![Тарихқа хайппен емес, байыппен қарау керек – депутат Дархан Қыдырәлі](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1487208/image.jpeg.webp)
Тарихқа хайппен емес, байыппен қарау керек – депутат Дархан Қыдырәлі
Жаңалықтар
![Қайрат Нұртастың анасы: Екеуінің махаббатын сөзбен айтып жеткізе алмаймын](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1584044/image.jpg.webp)
![«Асқазаным іріп кетті»: Күніне 3 құты энергетикалық сусын ішкен қазақстандық өмірімен қош айтыса жаздаған](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621105/image.jpg.webp)
![Жамбыл өңірінде алғашқы ревматологиялық орталық ашылды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621089/image.jpg.webp)
![Қызылорда облысында қос азаматтықпен жүрген шетелдік жауапкершілікке тартылды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621079/image.png.webp)
![Париж Олимпиадасы: бүгін Қазақстан құрамасынан кімдер жарыс жолына шығады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621099/image.jpg.webp)
![Селин Дион Париж Олимпиадасының ашылу салтанатында өнер көрсетті](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621085/image.jpg.webp)
![Диверсия: Францияда пойыздардың тоқтатылуы 800 мыңға жуық жолаушыны жолдан қалдырды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621077/image.jpg.webp)
![Талдықорғанда өрт сөндірушілер өрттен газ баллонын шығарды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621049/image.jpg.webp)
![Астанадағы Момышұлы даңғылы бірнеше күнге жабылады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621032/image.png.webp)
![Париж Олимпиадасының ашылу салтанатында Леди Гага өнер көрсетті](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621040/image.jpg.webp)
![Ақтауда жастарға арналған мамандық курсы ұйымдастырылды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621009/image.jpg.webp)
![Садақ атудан Қазақстан спортшыларының Олимпиададағы қарсыластары белгілі болды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621102/image.jpg.webp)
![Астананың орталық алаңында 4 мыңға жуық адам Олимпиаданың ашылуын тікелей эфирден тамашалады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621058/image.jpg.webp)
![35 тонна. Қытайдан әкелінген құс еті қоқысқа тасталды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620854/image.jpg.webp)
![Таразда күдікті полиция учаскесінен қашып кеткен: іздеу жарияланды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620789/image.png.webp)
![Абай облысы «қызыл аймақтағы» өңірлер қатарында: ЖЭО қашан жаңғыртылады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1619525/image.jpeg.webp)
![Абай облысы «қызыл аймақтағы» өңірлер қатарында: ЖЭО қашан жаңғыртылады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1619526/image.jpeg.webp)
![Абай облысы «қызыл аймақтағы» өңірлер қатарында: ЖЭО қашан жаңғыртылады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1619527/image.jpeg.webp)
![Су тасқыны: Үкімет бөлген ақша бизнестің тек үштен біріне жеткен](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1619257/image.jpeg.webp)
![Күзге арналған жұлдыз-жорамал: кімдердің жолы болады?](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1007081/image.jpeg.webp)
![Желіде қызды ұрып-соғу оқиғасы түсірілген видео тарады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1554348/image.jpeg.webp)
![Алматы жаһандық бизнес орталыққа айналады: әлемдік көшбасшылар тарихи форумға дайындалып жатыр](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1553859/image.png.webp)
![Капиталистік жүйеде постколониализмнің орны қандай?](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1551928/image.jpg.webp)
!["Болды, адам болмайды" деген": Актриса өлім аузынан қалған кезін еске алды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1621074/image.webp.webp)
![Қазақстан құрамасы ту ұстаушыларының суреті қызу талқыланып жатыр](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620788/image.jpg.webp)
![«Бозоқ» музей-қорығы ұлттық дәстүр мен ғұрып фестивальін өткізеді](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620764/image.png.webp)
![Ақтөбеде Димаш Құдайберген атындағы арена пайда болады](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1619977/image.webp.webp)
![Шымкентте 64 млн теңгені жымқырған бас есепшінің қаржыны қайда жұмсағаны белгілі болды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620826/image.png.webp)
![«Иә, мінезі — тік, оспадарлау»: Қостанайдың өнер адамдары қамауға алынған бас имамның игі істерін еске түсірді](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620831/image.jpg.webp)
![«Егіл-тегіл жыладым»: Мақпал Исабекованың баласы ауруханаға түсіп қалды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620791/image.jpeg.webp)
![Шымкентте жүрек-қан тамыр ауруларынан болатын өлім-жітім азайды](https://smi24.kz/userdata/article/2024/article_1620671/image.jpg.webp)