Тарихи көркем шығарманың табиғаты – уақыт пен қиялдың, дерек пен эстетиканың тоғысындағы күрделі көркемдік кеңістік. Әлемдік әдебиетте тарихи тақырыпқа жүгіну – тек өткенді баяндау емес, оның философиялық мәнін бүгінгі оқырманға қайта ұсыну әрекеті. Тарихшы Хейден Уайт тарихи нарративтің көркемдік компонентсіз өмір сүрмейтінін атап өтсе, постклассикалық тарихнама өкілдері (А. Гуревич, К. Лоренц) тарихтың өзі интерпретация екенін айтады. Осы тұжырымдар тарихи роман жанрының этикалық және эстетикалық жауапкершілігін арттыра түседі. Әлемдік деңгейдегі тарихи роман шеберлері Гилберт К. Черч, Роберт Грейвз «тарих пен әдебиеттің шекарасы бұлдырлаған кезде, автордың жауапкершілігі артады» деп жазады. Аталған ғалымдар автор интерпретациясы тарихи шындықтан алшақ болмауы қажет деген тұжырым жасайды.